Veiligheid is iets wat we allemaal diep van binnen zoeken. Maar hoe weet je nou of je je écht veilig voelt, of juist onveilig? En wat heeft dat te maken met je lichaam, je hoofd en je opvoeding? In deze blog neem ik je mee in het verband tussen veiligheid, lichaam en geest, en hoe je zelf stappen kunt zetten om weer meer veiligheid te ervaren.
Hoe weet je of je onveilig bent?
Veiligheid is niet iets wat je overhaast bereikt, en het heeft niets te maken met chaos of drukte om je heen. Het is juist een kalme, stabiele ervaring van in het moment zijn. Je lichaam kan echter veel signalen van onveiligheid opslaan, zonder dat je je daar bewust van bent. Vaak voelt dit als een blokkade: spanning die zich vasthoudt in je spieren, bijvoorbeeld in je schouders, nek of borst, terwijl je hoofd misschien zegt dat alles goed is.
Deze onbewuste signalen merk je terug in je lichaam — soms als pijn, druk, vermoeidheid of ongemak. Het kan voelen alsof je iets draagt wat niet van jou is, of dat je voortdurend gespannen bent zonder duidelijke reden.
Hoe herken je onveiligheid in jezelf?
Een belangrijk signaal zit in je lichaamshouding en lichaamstaal. Wist je dat maar liefst 70% tot 90% van onze communicatie via lichaamstaal verloopt? Zonder dat je het doorhebt, laat je lichaam zien hoe je je voelt. Een gesloten houding, gespannen schouders, of het vermijden van oogcontact kunnen onbewust aangeven dat je je niet veilig voelt.
Je hoofd probeert vaak rationele conclusies te trekken: “Het is oké, er is niks aan de hand.” Maar je lichaam zegt iets anders. Dit verschil ontstaat doordat onze gedachten vaak gebaseerd zijn op opvoeding, ervaringen met anderen, en de manier waarop we in het leven staan. Soms hebben we geleerd gevoelens te negeren of weg te stoppen, terwijl het lichaam die emoties nog steeds bewaart.
Je lichaam wil soms praten, maar het lukt niet altijd
Spanning in je schouders of een zwaar gevoel in je borst kan het gevolg zijn van het onbewust dragen van lasten — soms zelfs de lasten van anderen, zoals je ouders. Als kind kun je onbewust de emotionele last van je ouders overnemen, vooral als zij er zelf niet aan kunnen of willen werken. Daardoor raakt je lichaam vol spanning, terwijl jij je er misschien niet bewust van bent.
Veilige hechting in de kindertijd is essentieel voor een veilig gevoel in je lichaam. Is die hechting niet goed verlopen, dan kan dat zich uiten in een diep onveilig gevoel, ook als volwassene.
Van je hoofd naar je gevoel: terug naar jezelf
Vaak leven we vooral in ons hoofd, vol gedachten, plannen en zorgen. Daardoor raken we het contact met ons lichaam kwijt. Toch is het juist de verbinding met je lichaam en gevoel die je helpt om veiligheid te ervaren.
Wist je dat zelfs de geboorte voor je lichaam een traumatische gebeurtenis kan zijn? Soms ontstaan daar al blokkades of stress die je lichaam je hele leven meedraagt. Zonder aandacht kunnen die klachten aanhouden, waardoor je lichaam continu stresssignalen geeft en prikkels moeilijker kan verwerken. Daarom is het belangrijk om bij klachten hulp te zoeken, bijvoorbeeld bij een osteopaat of chiropractor, die je kan helpen blokkades te herkennen en op te lossen.
Veiligheid is er op vele manieren
Veiligheid kun je bieden aan jezelf, lichamelijk, fysiek en ook via gesprekken. Het vraagt tijd en aandacht om te voelen wat jij nodig hebt. Een goede manier om dit te doen, is dagelijks even bij jezelf in te checken:
-
Wat vind ik hier nou écht van?
-
Hoe voel ik mij hier nou écht bij?
-
Wat heeft mijn lichaam nu nodig?
Schrijf je gevoelens eventueel van je af. Dit helpt om je emoties te verwerken en je eigen behoeften helder te krijgen.
Een oefening: Check-in op je lichaam
Probeer deze simpele maar krachtige oefening om weer in contact te komen met je lichaam en spanning los te laten:
-
Ga rustig zitten of liggen en sluit eventueel je ogen.
-
Breng je aandacht naar je lichaam en merk op of je ergens spanning, druk of ongemak voelt — bijvoorbeeld in je schouders, nek of buik.
-
Adem rustig en diep in door je neus, en stel je voor dat je met je adem naar die plek toe ademt.
-
Adem langzaam uit door je mond en stel je voor dat je met die uitademing de spanning iets loslaat.
-
Herhaal dit een paar keer en voel wat er verandert.
Veiligheid ontstaat als je helemaal in het zijn bent, in het hier en nu. Door deze oefening help je jezelf om dat gevoel dichterbij te brengen.
Wat kun je zelf doen en waar kun je hulp vinden?
Zelf kun je al veel doen om meer veiligheid en verbinding met jezelf te creëren: ademhalingsoefeningen, mindfulness, lichaamsbewustzijn en het opschrijven van gevoelens zijn mooie stappen. Maar soms loop je tegen blokkades aan die moeilijk zelf te doorbreken zijn. Het is dan heel waardevol om passende hulp te zoeken, zoals:
-
Therapie of coaching: om emoties en patronen te doorgronden en verwerken.
-
Lichaamsgerichte therapieën: zoals osteopathie, fysiotherapie, yoga of mindfulness.
-
Specialisten zoals chiropractors of osteopaten: voor het opsporen en behandelen van lichamelijke blokkades.
-
Veiligheidstrainingen of hechtingsgerichte therapie: vooral bij (on)veilige hechting in de kindertijd.
Wees mild voor jezelf in dit proces. Het herstellen van veiligheid en het helen van oude wonden vraagt tijd, maar het is mogelijk. Je kunt altijd opnieuw beginnen met voelen wat je lichaam nodig heeft en kijken welke veranderingen jij zelf kunt maken.
Veiligheid begint van binnen. Door goed naar je lichaam te luisteren en je gevoel serieus te nemen, kun je weer helemaal in het hier en nu komen – in het ware zijn. En dat is de basis voor een liefdevol, veilig en krachtig leven.